۶ معیار کلیدی برای انتخاب بهترین ضد آفتاب مناسب پوست شما

اشعه فرابنفش خورشید می‌تواند به پوست آسیب‌های جدی بزند؛ از آفتاب‌سوختگی گرفته تا پیری زودرس و حتی سرطان پوست. استفاده روزانه از ضد آفتاب یک گام اساسی در حفظ سلامت و زیبایی پوست است. پژوهش‌ها نشان داده‌اند که این عادت می‌تواند خطر ابتلا به سرطان ملانوما را تا ۵۰٪ و سرطان‌های شایع‌تر پوست را تا ۴۰٪ کاهش دهد.

اما با وجود انبوهی از محصولات متنوع در بازار از فیلترهای شیمیایی و فیزیکی گرفته تا SPFهای مختلف چگونه می‌توانید مطمئن شوید که بهترین گزینه را برای پوست خود انتخاب می‌کنید؟ در این مقاله، ۶ معیار علمی و کلیدی برای انتخاب محصول مناسب پوست شما مرور شده است. این معیارها بر اساس توصیه متخصصان پوست و منابع معتبر درماتولوژی تنظیم شده‌اند تا به شما کمک کنند از بین محصولات مختلف چه داخلی و چه بهترین ضد آفتاب خارجی آگاهانه تصمیم بگیرید.

۱. محافظت با طیف گسترده (UVA و UVB)

یکی از مهم‌ترین ویژگی‌ها هنگام انتخاب ضد آفتاب، عبارت «طیف گسترده» (Broad Spectrum) روی برچسب محصول است. ضد آفتاب با طیف گسترده از پوست در برابر هر دو نوع پرتو فرابنفش UVA و UVB محافظت می‌کند. اشعه UVA به لایه‌های عمقی‌تر پوست نفوذ کرده و عامل پیری زودرس، ایجاد چین‌وچروک و لکه‌های قهوه‌ای است؛ در حالی که اشعه UVB بیش‌تر سطحی بوده و باعث آفتاب‌سوختگی و قرمزی پوست می‌شود.

هر دوی این اشعه‌ها در تخریب DNA سلول‌های پوستی و بروز سرطان پوست نقش دارند. بنابراین وجود عبارت طیف گسترده تضمین می‌کند کرم ضد آفتاب شما توانایی مقابله با هر دو نوع پرتو مضر را دارد. بدون این محافظت دوگانه، حتی بهترین ضد آفتاب خارجی نیز نمی‌تواند به‌طور کامل از پوست شما در برابر پیری و سرطان پیشگیری کند.

۲. میزان SPF مناسب

SPF که مخفف “Sun Protection Factor” یا فاکتور محافظت در برابر آفتاب است، نشان‌دهنده قدرت محصول در جلوگیری از آسیب اشعه UVB (عامل آفتاب‌سوختگی) می‌باشد. متخصصان پوست عموماً SPF 30 یا بالاتر را توصیه می‌کنند. یک ضد آفتاب با SPF30 در صورت استفاده صحیح می‌تواند حدود ۹۷٪ از اشعه UVB را فیلتر کند، در حالی که SPF50 حدود ۹۸٪ را فیلتر می‌کند این ارقام نشان می‌دهد که بالاتر رفتن SPF همیشه به معنای حفاظت بسیار بیشتر نیست، زیرا هیچ ضد آفتابی ۱۰۰٪ اشعه ماوراءبنفش را فیلتر نمی‌کند.

مهم‌تر از انتخاب SPF بالا، کاربرد کافی و تمدید به‌موقع آن است. به عنوان یک قاعده کلی، برای مصرف روزانه در شهر SPF30 مناسب است، در حالی که برای فعالیت طولانی در فضای باز یا شرایط آفتابی شدید، SPF 50 به بالا انتخاب بهتری خواهد بود.

۳. مقاومت در برابر آب و تعریق

اگر قصد دارید ورزش کنید, شنا بروید یا به هر نحوی در معرض آب و تعریق شدید باشید، حتماً محصولی را انتخاب کنید که روی برچسب آن عبارت «مقاوم در برابر آب» ذکر شده باشد. هیچ ضد آفتابی کاملاً ضد آب نیست و سازمان غذا و داروی آمریکا اجازه استفاده از عبارت «ضدآب» را نمی‌دهد. در عوض، کرم‌های مقاوم در برابر آب مشخص می‌کنند که تا چه مدت هنگام شنا کردن یا عرق کردن روی پوست دوام می‌آورند.

مثلاً اگر روی کرم شما “Water Resistant 80 minutes” قید شده باشد، بدان معناست که تا ۸۰ دقیقه در آب اثربخشی خود را حفظ می‌کند و پس از آن نیاز به تمدید دارد. برای اطمینان از حفاظت مداوم، حتی کرم‌های مقاوم نیز باید هر ۲ ساعت یکبار و بلافاصله پس از خروج از آب یا خشک کردن با حوله، دوباره استعمال شوند. بنابراین اگر در تابستان زیاد عرق می‌کنید یا شناگر هستید، این ویژگی کلیدی را در نظر داشته باشید تا کرم انتخابی پاسخ‌گوی نیاز شما باشد.

۴. نوع فیلترهای به‌کاررفته: فیزیکی یا شیمیایی؟

فرمولاسیون این محصولات از نظر نوع فیلترهای اشعه ماوراءبنفش به دو دسته کلی تقسیم می‌شوند: فیزیکی (مینرال) و شیمیایی. محصولات فیزیکی حاوی فیلترهای معدنی مانند زینک اکساید (اکسید روی) و تیتانیوم دی‌اکساید هستند. این ترکیبات بر روی سطح پوست نشسته و مانند یک سپر محافظ، بخش زیادی از اشعه UV را منعکس یا پخش می‌کنند. از سوی دیگر، محصولات شیمیایی حاوی ترکیبات آلی (نظیر آووبنزون، اکسی‌بنزون و غیره) هستند که اشعه فرابنفش را در خود جذب کرده و پیش از آسیب‌رسانی، آن را تبدیل به حرارت یا طول موج‌های بی‌ضررتر می‌کنند. هر دو نوع در صورت داشتن معیارهای دیگر (طیف گسترده و SPF مناسب) به خوبی از پوست محافظت می‌کنند، اما تفاوت‌هایی در کاربرد و سازگاری با پوست دارند:

ضد آفتاب فیزیکی معمولاً بلافاصله پس از استعمال اثرگذار است و برای پوست‌های حساس توصیه می‌شود، چون کمتر موجب سوزش یا حساسیت می‌گردد همچنین در کودکان و نوزادان بالای ۶ ماه استفاده از همین فیلترهای مینرال (روی و تیتانیوم) ترجیح داده می‌شود. نقطه ضعف کرم‌های مینرال این است که ممکن است لایه‌ای سفید یا سنگین روی پوست برجا بگذارند و به سختی روی پوست‌های تیره‌تر محو شوند.

ضد آفتاب شیمیایی بافت سبک‌تر و نامرئی‌تری دارد و برای استفاده روزمره زیر آرایش محبوب است. برخی فیلترهای شیمیایی ممکن است در افراد مستعد، تحریک یا آلرژی خفیف ایجاد کنند. اگر پوست بسیار حساسی دارید یا سابقه حساسیت به این محصولات دارید، به برچسب ترکیبات دقت کنید و از محصولات حاوی موادی مانند اکسی‌بنزون یا PABA پرهیز نمایید. در عوض، به دنبال ضد آفتاب‌های ضد حساسیت با فیلتر مینرال باشید.

همچنین به یاد داشته باشید که بسیاری از محصولات جدید ترکیبی از هر دو نوع فیلتر (شیمیایی + فیزیکی) هستند تا از مزایای هر دو بهره‌مند شوند. بنابراین در مجموع، انتخاب بین فیزیکی یا شیمیایی بستگی به تحمل پوست شما و ترجیحات شخصی‌تان دارد، اما در هر حال مطمئن شوید محصول انتخابی سایر معیارهای ایمنی و اثربخشی را دارا است.

۵. تطابق با نوع پوست: چرب، خشک یا حساس

پوست هر فرد ویژگی‌های منحصربه‌فردی دارد؛ بنابراین باید محصولی انتخاب کنید که با نوع پوستتان سازگار باشد. اگر پوست چرب یا مستعد آکنه دارید، به دنبال عباراتی مانند “Oil-Free” (فاقد چربی) و “Non-Comedogenic” (غیر کومدوژنیک) روی بسته‌بندی باشید. غیر کومدوژنیک بدین معناست که فرمول محصول منافذ پوست را مسدود نمی‌کند و موجب ایجاد جوش و کومدون نخواهد شد.

کرم‌های ضد آفتاب ژلی یا فلوئیدی با جذب سریع و بدون باقی‌گذاشتن حس چربی روی پوست برای افراد با پوست خیلی چرب مناسب‌ترند. در مقابل، اگر پوست خشک یا اگزما دارید، کرم ضد آفتاب شما بهتر است حاوی ترکیبات مرطوب‌کننده باشد تا ضمن محافظت، رطوبت پوست را نیز تأمین کند. برای پوست‌های خشک، بافت‌های کرمی یا لوسیون غلیظ معمولاً احساس بهتری ایجاد می‌کنند و از کشیدگی پوست زیر نور خورشید جلوگیری می‌نمایند.

پوست‌های بسیار حساس و مستعد قرمزی یا روزاسه بهتر است از ضد آفتاب‌های معطر یا حاوی الکل و نگهدارنده‌های محرک پرهیز کنند. وجود برچسب‌هایی نظیر “برای پوست حساس” یا “Hypoallergenic” می‌تواند نشان‌دهنده فقدان مواد حساسیت‌زا باشد. البته حتی محصولات ملایم نیز بهتر است ابتدا روی بخش کوچکی از پوست تست شوند. به یاد داشته باشید ضد آفتاب ایده‌آل شما باید نه تنها محافظت کافی را فراهم کند، بلکه در طول روز باعث احساس راحتی روی پوست‌تان شود و واکنش نامطلوبی ایجاد نکند.

۶. فرمولاسیون و بافت محصول: انتخابی که استفاده کنید!

آخرین معیار کلیدی، توجه به بافت و فرم محصولی است که انتخاب می‌کنید. کرم‌ها، لوسیون‌ها، ژل‌ها، اسپری‌ها و استیک‌های ضد آفتاب هر یک مزایا و معایبی دارند. بهترین گزینه تا حد زیادی به سلیقه و سبک زندگی شما بستگی دارد محصولی را برگزینید که دوست دارید هر روز از آن استفاده کنید. برای مثال، اگر آرایش می‌کنید، یک ضد آفتاب سبک و بدون رنگ (یا حتی رنگی سازگار با رنگ پوست) که به‌خوبی زیر کرم‌پودر بنشیند انتخاب مناسبی است. افرادی که فعالیت بیرونی زیاد دارند ممکن است استفاده از شکل استیکی که حمل و مصرف آسانی دارد برایشان مناسب‌تر باشد.

در مورد اسپری‌های ضد آفتاب احتیاط کنید. هرچند اسپری‌ها برای پوشش سریع بدن به‌ویژه در کودکان پرتحرک جذابند، اما باید دقت کنید که مقدار کافی از اسپری روی همه نواحی پوست بنشیند و از استنشاق آن خودداری شود. برخی متخصصان پوست ترجیح می‌دهند برای صورت از کرم یا لوسیون استفاده شود و اسپری‌ها فقط برای بدن به‌کار روند. علاوه بر این، در سال‌های اخیر چندین مورد از این اسپری‌ها به علت آلودگی به ماده سرطان‌زای بنزن از بازار جمع‌آوری شده‌اند. بنابراین تا حد امکان از اسپری‌های حاوی الکل و مواد پرفشار دوری کرده و در صورت استفاده، آن را در فضای باز اسپری کنید و سپس روی پوست پخش نمایید تا تنفس نکنید.

نکته مهم دیگر در مورد بافت این محصولات، باقی‌نگذاشتن رد سفید یا احساس سنگینی روی پوست است. امروزه بسیاری از بهترین ضد آفتاب‌های خارجی و داخلی با تکنولوژی جدید، مشکل سفیدی و برق‌انداختن روی پوست را برطرف کرده‌اند و فرمولاسیون‌های سبک و نامرئی ارائه می‌کنند. در واقع بهترین ضد آفتاب برای هر فرد محصولی است که ویژگی‌های علمی بالا را داشته و به راحتی بتوان هر روز از آن استفاده کرد. در نهایت محصولی را انتخاب کنید که استفاده از آن برایتان خوشایند باشد؛ چرا که تنها در این صورت است که به استفاده مداوم پایبند خواهید ماند و از مزایای کامل آن بهره‌مند می‌شوید.

فراموش نکنید که استفاده منظم از کرم ضد آفتاب از مهم‌ترین عوامل حفظ سلامتی پوست است. همیشه از میان کرم‌های ضد آفتاب با SPF و طیف محافظتی کافی انتخاب کنید. چه یک کرم ایرانی و چه یکی از بهترین ضد آفتاب خارجی، تا به بهترین محافظت دست یابید.