۵ نوع تونر برتر برای انواع پوست؛ از خشک تا چرب و مختلط
مراقبت پوست در سالهای اخیر بر پایه اصول علمی و محصولات هدفمند رشد چشمگیری داشته است. پس از مرحله پاکسازی، یکی از مهمترین محصولاتی که در روتین اغلب متخصصان پوست دیده میشود، تونر است؛ محصولی که معمولاً درباره آن سؤالهای متعددی مطرح میشود، از جمله اینکه تونر دقیقاً چه میکند و برای چه نوع پوستی مناسب است. بر اساس یافتههای پژوهشی، تونرها تنها یک مایع ساده برای پاکسازی نیستند، بلکه میتوانند با ترکیبات فعال و ملایم خود به تعادل pH و بهبود بافت پوست کمک کنند.
در این مقاله پنج تونر برتر مناسب انواع پوست از پوست خشک و حساس تا چرب و مختلط بر اساس ترکیبات، نتایج مطالعات علمی و استانداردهای مراقبت پوست بررسی میشوند.
تونر چیست و طرز استفاده
تونر یک مایع سبک و آبکی حاوی ترکیبات مفید است که با هدف پاکسازی باقیمانده ناخالصیها، بازگرداندن تعادل pH طبیعی پوست و آمادهسازی آن برای جذب بهتر سرمها و کرمهای بعدی استفاده میشود. نمونه های قدیمی اغلب بر پایه الکل بودند و برای پاک کردن عمقی منافذ پوست به کار میرفتند که نتیجه آن خشکی و تحریک پوست بود.
نمونه های نسل جدید برخلاف گذشته معمولاً فاقد الکل هستند و با داشتن ترکیبات آبرسان و تقویتکننده، به حفظ رطوبت و تقویت سد محافظ پوست کمک میکنند. کاربرد اصلی تونر متعادلسازی شرایط پوست پس از پاکسازی است. شستن صورت با شویندهها (بهویژه شویندههای قلیایی) ممکن است pH طبیعی پوست را مختل کند و لایه محافظ پوست را تضعیف نماید.
انواع تونر متعدد در بازار موجود هستند؛ شامل تونرهای آبرسان، لایهبردار، کنترلکننده چربی، تسکیندهنده و غیره میشوند که هر کدام برای نیاز خاصی فرموله شدهاند.
برای بهرهگیری صحیح از تونر در روتین پوستی، مراحل زیر توصیه میشود:
- صورت خود را با یک شوینده ملایم کاملاً تمیز و آبکشی کنید.
- مقدار کافی از محصول را روی یک پد پنبهای یا کف دست تمیز بریزید.
- پد آغشته به تونر را بهآرامی روی پوست صورت (بهجز ناحیه دور چشم) بکشید، یا اگر با دست میزنید، مایع را با حرکات آرام روی پوست بکشید.
- چند لحظه صبر کنید تا کاملاً جذب پوست شود، سپس مراحل بعدی روتین (سرم، مرطوبکننده و ضد آفتاب) را انجام دهید.
فرق میسلار واتر با تونر چیست؟
میسلار واتر در واقع یک پاککننده صورت است که حاوی ذرات ریزی به نام میسل بوده و برای جذب و حل کردن آرایش، چربی و آلودگیها طراحی شده است؛ این محصول معمولاً به عنوان اولین مرحله پاکسازی (قبل یا به جای شوینده صورت) به کار میرود و نیاز به آبکشی ندارد. در مقابل، تونر معمولاً در مرحله بعد از شستوشوی صورت استفاده میشود و هدف آن تکمیل فرآیند پاکسازی، تعدیل pH و آمادهسازی پوست برای دریافت رطوبت و مواد مغذی است.
تونرهای امروزی برخلاف میسلار واتر حاوی شوینده نیستند و به جای آن ممکن است دارای مقدار کمی اسیدهای ملایم (مثل آلفا یا بتا هیدروکسی اسیدها) برای لایهبرداری سطحی یا ترکیباتی مانند نیاسینامید و گلیسیرین برای آبرسانی و تغذیه پوست باشند. به بیان دیگر، میسلار واتر نقش یک پاککننده بدون نیاز به آبکشی را دارد، در حالی که تونر یک محصول تقویتکننده و متعادلکننده است که بعد از پاکسازی و شستوشو به کار میرود.
نکته مهم دیگر آن است که میسلار واتر روی پوست باقی میماند و اگر شسته نشود، ممکن است به مرور احساس چسبندگی ایجاد کند. این در حالی است که محلولهای پس از شستوشو سریع جذب میشوند و سطح پوست را برای مراحل بعدی روتین آمادهتر میسازند.
تونر مناسب پوست خشک
متخصصان پوست تأکید میکنند افرادی با پوست خشک و حساس باید از تونرهای حاوی الکل یا اسیدهای قوی (مانند سالیسیلیک اسید و گلیکولیک اسید) خودداری کنند تا دچار خشکی و التهاب بیشتر نشوند. در عوض، محصولی انتخاب کنید که سرشار از ترکیبات آبرسان و مغذی باشد. موادی مانند گلیسیرین، هیالورونیک اسید، لسیتین، عصاره آلوئهورا و گلاب میتوانند به تأمین رطوبت از دست رفته پوست خشک کمک کنند و خشکی و کشیدگی پوست را کاهش دهند.
این ترکیبات علاوه بر حفظ رطوبت، به تسکین تحریکات و تقویت سد محافظ پوست خشک نیز کمک میکنند. تونرهای آبرسان بهترین گزینه برای پوستهای خشک محسوب میشوند. این نوع معمولاً فاقد الکل بوده و حاوی موادی نظیر عصارههای گیاهی التیامبخش و مرطوبکننده هستند که بدون تحریک، رطوبت پوست را افزایش میدهند. برای مثال، یک تونر حاوی عصاره گل رز و آلوئهورا میتواند بدون ایجاد حساسیت، پوست خشک را نرم و مرطوب کند.
همچنین تونرهای با بافت شیری و غنی از اسیدهای آمینه انتخاب مناسبی برای تامین عمیق رطوبت و تغذیه پوست خشک و خیلی خشک هستند.
تونر مناسب پوست چرب
هدف از بهکارگیری تونر در روتین پوستهای چرب، کاهش چربی اضافی و پیشگیری از انسداد منافذ، بدون ایجاد خشکی شدید است. تونر ایدهآل برای پوست چرب معمولاً حاوی ترکیبات قابض و لایهبردار ملایم است که به تنظیم ترشح چربی پوست صورت کمک میکنند. به عنوان مثال، اسید سالیسیلیک (BHA) یکی از بهترین مواد برای پوست چرب و مستعد آکنه است که با نفوذ به عمق منافذ، چربی و آلودگی را حل کرده و به جلوگیری از شکلگیری جوشهای جدید کمک میکند.
علاوه بر اسیدهای لایهبردار، حضور ترکیباتی مثل ویچهیزل (عصاره فندق افسونگر) و نیاسینامید میتواند به کاهش چربی سطحی و براقیت پوست و نیز کوچک شدن ظاهر منافذ کمک کند. نکته دیگر آن است که پوست چرب هم نیاز به آبرسانی دارد منتها با فرمولاسیونی سبکتر. وجود موادی مانند آلوئهورا یا گلیسیرین به حفظ رطوبت پوست چرب بدون احساس چسبندگی کمک میکند. حتی پوستهای خیلی چرب که از شویندههای قوی استفاده میکنند ممکن است دچار کمآبی سطحی شوند؛ تونر آبرسان میتواند این کمبود رطوبت را جبران کرده و از واکنش پوست به کمآبی (تولید چربی بیشتر) جلوگیری نماید.
یک مطالعه بالینی در سال ۲۰۲۳ نشان داده است که تونر حاوی عصاره گیاه هوتوینیا کورداتا (معروف به قلببرگ) طی ۸ هفته استفاده، تولید چربی پوست را به شکل معناداری کاهش داده و همزمان رطوبت پوست را افزایش میدهد. این یافته علمی تأیید میکند که محصولات فرمولهشده برای پوست چرب قادرند چربی اضافی را مهار کرده و بدون خشک کردن بیش از حد، تعادل رطوبت پوست را حفظ کنند.
در نهایت، یک تونر ایدهآل پوست چرب میتواند محصولی مانند تونرهای حاوی ۲% اسید سالیسیلیک یا گلیکولیک ۷% باشد. این ها با ترکیبات فعال خود چربی پوست را کنترل کرده و ظاهری ماتتر و صافتر به پوست میبخشند.
تونر مناسب پوست مختلط
پوست مختلط ترکیبی از دو نوع پوست متفاوت در نواحی مختلف صورت است؛ معمولاً ناحیه پیشانی و بینی (منطقه T) چربتر بوده و گونهها خشکتر یا نرمال هستند. هدف از انتخاب تونر برای پوست مختلط، ایجاد تعادل بین این نیازهای متفاوت است. محصول مناسب این نوع پوست باید بتواند همزمان چربی بخشهای چرب را کنترل کرده و قسمتهای خشکتر را نیز مرطوب نگه دارد.
تونرهای حاوی ترکیبی از اسیدهای لایهبردار ملایم در کنار عناصر مرطوبکننده، گزینه ایدهآلی برای پوست مختلط هستند. برای مثال وجود مقدار کمی اسید گلیکولیک یا لاکتیک میتواند به پاکسازی منافذ و مناطق چرب (مثل بینی و پیشانی) کمک کند در حالی که موادی چون آلوئهورا، گلیسیرین یا هیالورونیک اسید رطوبت لازم برای نواحی خشکتر (گونهها و اطراف چشم) را فراهم میکنند.
در انتخاب محصول مناسب برای پوست مختلط، توجه به بافت نیز اهمیت زیادی دارد؛ بهتر است از محصولاتی استفاده شود که بسیار سبک بوده و پس از جذب، حس سنگینی روی ناحیه T ایجاد نکنند. در عین حال، وجود ترکیبات آرامبخش مانند عصاره چای سبز یا بابونه میتواند از تحریک احتمالی در بخشهای خشکتر پیشگیری کند.
استفاده منظم از یک تونر با فرمولاسیون ترکیبی باعث میشود تعادل رطوبت و چربی در طول روز حفظ شده و ظاهر پوست یکنواختتر بهنظر برسد. در نهایت، انتخاب تونری که هم پاکسازی ملایم انجام دهد و هم آبرسانی کنترلشده داشته باشد، بهترین نتیجه را برای این نوع پوست فراهم میکند.
تونر مناسب پوست حساس
پوست حساس مستعد قرمزی، خارش و واکنش نشان دادن به ترکیبات محرک است. به همین دلیل، تونر صورت مناسب برای پوستهای حساس باید حاوی کمترین میزان مواد تحریککننده بوده و برعکس سرشار از ترکیبات آرامبخش و محافظتکننده باشد. متخصصان توصیه میکنند افراد با پوست حساس حتماً از تونرهای فاقد الکل و عطر مصنوعی استفاده کنند، چون الکل و رایحه میتوانند باعث خشکی و تحریک بیشتر این نوع پوست شوند.
در عوض، وجود عصارههای گیاهی ضدالتهاب و تسکیندهنده در تونر بسیار مفید است. موادی مثل عصاره بابونه، جو دوسر (اوت میل)، آلوئهورا، آلانتوئین و پانتنول به کاهش التهاب و قرمزی پوست حساس کمک کرده و سد دفاعی پوست را تقویت میکنند. تونری که این ویژگیها را داشته باشد، میتواند پوست حساس را بعد از شستوشو آرام کرده و از بروز واکنشهای ناخواسته جلوگیری کند. هنگام انتخاب، به برچسب «Hypoallergenic» یا مناسب پوست حساس توجه کنید.
تونرهای هایپوآلرژنیک توسط متخصصین پوست تست میشوند تا کمترین ریسک حساسیتزایی را داشته باشند. یک نمونه خوب، 35ml Genobiotic Micellar Cleansing Water for Dry and Sensitive Skin است که کاملاً بدون الکل و عطر تهیه شده و برای پوستهای فوقالعاده حساس طراحی گردیده است. این محصول با داشتن ترکیبات مرطوبکننده، پوست را تسکین داده و از خشکی و قرمزی پیشگیری میکند.
نمونه دیگر، 240ml Genobiotic Micellar Cleansing Water for Dry and Sensitive Skin است که با فرمول ملایم خود به کاهش قرمزی و التهاب پوست حساس کمک میکند و احساس راحتی روی پوست به جا میگذارد. از آنجایی که افراد با پوست حساس اغلب از محصولات پاککننده ملایم مانند میسلار واتر استفاده میکنند، ممکن است تصور شود که نیازی به تونر ندارند اما باید توجه داشت که تونر مناسب پوست حساس (حاوی ترکیبات تسکینبخش و بدون مواد مضر) میتواند تکمیلکننده فرآیند پاکسازی باشد و پوست را برای جذب بهتر کرمهای درمانی آماده کند.
تونر مناسب پوست نرمال
تونر برای پوست نرمال عمدتاً جهت حفظ طراوت، پیشگیری از مشکلات آینده و ارتقای سلامت کلی پوست به کار میرود. اگر پوست نرمال شما گهگاه دچار کمی چربی در ناحیه T یا مختصر خشکی در گونهها میشود، تونرهای متعادلکننده گزینه ایدهآلی هستند. این محصولات دارای ترکیباتی مانند نیاسینامید و آنتیاکسیدانها (ویتامینها و عصارههای گیاهی) هستند که به بهبود بافت پوست، کوچک شدن منافذ و جلوگیری از کدر شدن رنگ پوست کمک میکنند.
برای مثال نیاسینامید موجود در تونر میتواند ظاهر منافذ را کوچکتر کرده و قرمزی یا لکههای خفیف را کاهش دهد. همچنین آنتیاکسیدانهایی نظیر ویتامین C یا چای سبز به خنثی کردن رادیکالهای آزاد محیطی و پیشگیری از پیری زودرس پوست کمک میکنند. تحقیقات یک برند مراقبت پوستی نشان داده است تونر حاوی ترکیبات آنتیاکسیدانی و ترمیمکننده (مانند سری Resist Paula’s Choice) میتواند از ایجاد چینوچروک جلوگیری کرده و اثرات مخرب آفتاب بر پوست نرمال را تا حدی جبران کند.
برای پوست نرمال، انتخاب محصول مراقبتی پس از شستوشو بیشتر شبیه یک اقدام پیشگیرانه است؛ یعنی هدف اصلی حفظ کیفیت فعلی پوست و جلوگیری از ایجاد مشکلاتی مانند کدری، کمآبی یا ناهماهنگی بافت است. این نوع پوست معمولاً تعادل خود را نسبتاً خوب حفظ میکند، اما همچنان در برابر عوامل محیطی مانند آلودگی هوا، استرسهای حرارتی و نور خورشید آسیبپذیر است. به همین دلیل، استفاده از محلولی سبک و زود جذب که بتواند رطوبت سطحی و عمقی را تقویت کند، نقش مهمی در مراقبت روزانه دارد.
فرمولهایی که از هیالورونیک اسید با وزن مولکولی پایین بهره میبرند، به افزایش توان پوست برای نگهداری آب کمک میکنند و مانع از خشکی پنهان میشوند؛ خشکیای که در ظاهر خود را نشان نمیدهد، اما به مرور باعث کاهش شفافیت میشود. ترکیبات پپتیدی نیز میتوانند در این گروه محصولات بسیار مؤثر باشند، زیرا به بهبود فرآیند بازسازی سلولی و حفظ انعطافپذیری طبیعی پوست کمک میکنند. علاوه بر این، حضور عصارههای آرامبخش مانند رز هیپ یا آلوئهورا باعث کاهش التهابهای خفیف ناشی از تغییرات آبوهوا یا تماس با آلایندهها میشود.
نتیجه گیری
نکته پایانی اینکه در انتخاب تونر برای هر نوع پوست، محصولی را برگزینید که فاقد الکل دناتوره و رایحههای مصنوعی باشد تا ریسک تحریک پوست به حداقل برسد. تونر صورت مرحلهای مکمل در روتین مراقبتی است که اگر به درستی انتخاب شود، میتواند تفاوت محسوسی در سلامت و شادابی پوست ایجاد کند.
اکنون که متوجه شدیم تونر چیست و طرز استفاده صحیح آن چگونه است و بهترین نوع آن را برای پوست خود انتخاب کردیم، میتوانیم با خیالی آسوده این گام مهم را در برنامه مراقبت روزانهمان بگنجانیم. استفاده مداوم و صحیح از تونر مناسب، پوستی متعادل، شفاف و سالم خواهید داشت.
